اصلی‌ترین مانع تولید محصولات سالم کشاورزی

در همه دیدگاه‌های علمی و کار‌شناسی، این‌ گونه مطرح است که مواد خوراکی طبیعی و میوه‌ها و محصولات «سبز»، بهترین موارد برای حفظ سلامت جامعه در حوزه تغذیه است و کنوانسیون‌های بین‌المللی در زمینه بهداشت و تغذیه، توصیه اکید به استفاده از این گونه خوراکی‌ها برای کاهش بیماری‌های سرطانی در جوامع دارند.

به گزارش «تابناک»، اما این امر هنگامی منطقی و میسر است که خود این مواد آلوده به انواع عوامل سرطان‌زا نباشند، که متأسفانه آن گونه که از شواهد پیداست، در کشور ما اکنون مواد و محصولات کشاورزی و میوه‌جات، یکی از عوامل اصلی در شیوع بیماری‌های سرطانی هستند.

بنا بر این گزارش، چندی پیش، دهقانی، عضو هیأت رئیسه مجلس، صادق خلیلیان وزیر جهاد کشاورزی را در مجلس مورد خطاب قرار داد و از او در این زمینه پرسید.

محور سخنان دهقانی این بود: «محصولات کشاورزی ما سرطان‌زا شده‌اند».

بنا بر آمار وی، وضعیت محصولات کشاورزی ما به دلیل استفاده از سموم شیمیایی زیاد، خطرناک است و سالانه هفتاد هزار بیمار به آمار بیماران سرطانی‌ کشور افزوده می‌شود که یک‌سوم آنها بر اثر محصولات کشاورزی مسموم است.

در این باره، تابناک گفت‌وگویی را با آقای غلامرضا نوری، عضو کمیسیون کشاورزی انجام داده که در زیر می‌خوانید.

نماینده مردم بستان‌آباد افزود: تولید محصولات غذایی سالم، یکی از مهمترین اهداف بخش کشاورزی و بخش سلامت جامعه بوده و بحث اقتصادی، اصلی‌ترین مانع توسعه تولید محصولات سالم است؛ اما از سوی دیگر، نیاز به این محصولات احساس می‌شود. منشأ بسیاری از بیماری‌های خطرناک، مواد غذایی ناسالم است؛ بنابراین، باید هم فرهنگ استفاده از محصولات سالم را آموزش دهیم و هم با ایجاد بازار رقابتی، بازار را تنظیم کنیم. همچنین باید این فرهنگ را اشاعه دهیم که هرچند بهای محصولات ارگانیک از محصولات عادی بیشتر باشد، بهتر و به صرفه‌تر است. اگر هزینه‌های بهداشت و درمانی را در نظر بگیریم، هر چقدر برای محصولات سالم هزینه شود، باز هم هزینه‌ها کمتر خواهد بود.

وی گفت: ما تکنولوژی و دانش فنی لازم در این زمینه را داریم و کار‌شناسان زبده و فعالی نیز در کشور هستند که در قالب شرکت‌های فنی و مشاوره‌ای فعالیت می‌کنند. همچنین کشاورزان علاقه‌مندی داریم که خواهان تولید این گونه محصولات هستند. اما با افزایش بهای کود و سم، رغبت برای مصرف کمتر به صورت قهری ایجاد شده است. همه این‌ها ناشی از وجود پتانسیل‌های بالقوه برای تولید محصولات سالم است. وجود بیماری‌های خطرناک و هزینه‌های سرسام آور درمانی در جامعه، نشانگر این است که جامعه نیاز مبرمی به محصولات سالم دارد و باید به سمت تولید این گونه محصولات رفت.

این نماینده افزود: همه این‌ها انگیزه است و تنها مشکل کاهش محصول است، به گونه‌‌ای که ۱۰ تا ۳۰ درصد کاهش خواهیم داشت؛ البته ما می‌توان این کاهش را با چند روش جبران کرد: نخست ترویج کودهای مصرف بیولوژیک و ارگانیک به جای کودهای شیمیایی برای افزایش تولید. دوم، بالا بردن حاصلخیزی خاک که می‌توان روی بهره‌وری کار کرد.

بحث اقتصاد در حالت کنونی، بزرگترین مانع برای تولید محصولات سالم است. اقتصاد خانوار و وضعیت عمومی جامعه، به گونه‌ای است که مردم به مصرف محصولات ارزان‌تر راغبند، به این دلیل که توان خرید کمی دارند.

نوری افزود: باید از طرفی فرهنگ‌سازی شود تا مردم بدانند که محصولات سالم به رغم قیمت بالا‌تر آن، باز هم به صرفه هستند؛ آن هم نسبت به هزینه‌های درمانی که به دلیل مصرف محصولات ناسالم خواهند داشت. از سوی دیگر، باید یارانه تولید در کشاورزی را جا انداخت.

این نماینده تأکید کرد: بهترین شکل پرداخت یارانه، پرداخت یارانه به بخش کشاورزی است که باعث حمایت از تولید و مصرف کننده می‌شود، چرا که پرداخت یارانه به تولید محصولات سالم، می‌تواند کمک شایانی به تولید این محصولات کند.

نوری در پاسخ به این پرسش که دولت نهم و دهم چه کاری برای حمایت از مصرف کودهای ارگانیک و تولید محصولات سالم انجام داده است، گفت: کارهایی انجام شده است، ولی نه در حد نیاز جامعه. ترویج و تولید کودهای بیولوژیک و ارگانیک، تولید محصولات سالم و به ویژه فرهنگ مصرف محصولات سالم تا اندازه‌ای که ضرورت دارد، پرداخته نشده و بیشتر از این باید به این موضوعات توجه شود.

وی در پاسخ به این که بسیاری از کشور‌ها استفاده از کودهای شیمیایی را ممنوع کرده‌اند حال آن که در کشور ما این کود‌ها نه تنها تولید می‌شود، بلکه وارد نیز می‌شود؛ آیا جریانی وجود دارد که مانع مصرف کودهای ارگانیک باشد، آن هم به دلیل منافع مالی که از مصرف کودهای شیمیایی می‌برند، گفت: مهمترین مانع برای عزم ملی و به ویژه در بخش اجرایی برای تولید محصولات سالم، این است که برنامه ریزی دولت به دنبال تولید تناژ بیشتر محصولات است. زمانی که با تولید محصولات سالم تا ۳۰ درصد کاهش تولید داریم، این عاملی بازدارنده برای تولید خواهد بود و دولت علاقه‌ای به این موضوع ندارد که در زمان مدیریت آن‌ها تولید کاهش داشته باشد، چرا که نمی‌توانند توجیه کنند که به رغم کاهش تولید، محصولات سالم تولید شده و برای جامعه بهتر است.

نوری با بیان اینکه برخی کودهای ارگانیک، باعث افزایش تولید حتی تا دو برابر هستند گفت: یکی از راهکارهای جبران این نقیصه، استفاده از کودهای ارگانیک است که به رغم اینکه به سلامت محصول آسیب نمی‌رسانند، با حاصلخیز کردن خاک، میزان تولید را نیز بالا‌تر خواهند برد و مانع از افت تولید نیز می‌شوند.

نایب رئیس کمیسیون تولید ملی درباره راهکارهای بومی سازی این محصولات گفت: برای بومی سازی، باید انگیزه تولید را بالا برد. ما روش‌های تولیدی داریم. کشاورزان و کار‌شناسان و تکنولوژی لازم را داریم و تنها نیاز به انگیزه است. تولید کننده و مصرف کننده باید برای خرید محصول سالم انگیزه داشته باشد. انگیزه تولید کننده بستگی به اقتصادش دارد. همین که تقاضای کافی برای خرید محصولاتش باشد، تولید این نوع محصولات افزایش خواهد داشت. اما متأسفانه اقتصاد خانواده‌های ما و میزان تورم جامعه، اجازه پیشرفت و ایجاد انگیزه در کشاورزان و مصرف کنندگان را نمی‌دهد و جایی برای استفاده از محصولات سالم نخواهد بود.

عضو کمیسیون کشاورزی در پاسخ این که دولت چه کاری برای بومی سازی و حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده می‌تواند انجام دهد، گفت: نکته اصلی در استقبال نشدن از این موضوع، کاهش تولید در این روش است. اگر بتوان این مشکل را حل کرد، همه مسائل برطرف خواهد شد. نه آمار پایین خواهد آمد و نه کشاورزان خسارت خواهند دید. اگر فاصله کاهش تولید ناشی از مصرف نکردن کودهای شیمیایی برای تولید محصول سالم را پر کنیم، مشکلی برای تولید محصولات سالم وجود نخواهد داشت.

وی افزود: این فاصله برای بالا بردن بهره‌وری و ایجاد جایگزین برای کودهای شیمیایی است. چاره کار، کشاورزی ارگانیک و توجه به کشاورزی پایدار و استفاده از کودهای ارگانیک و بیولوژیک است؛ بنابراین، وظیفه اصلی و مهم دستگاه اجرایی به عنوان سیاستگذار، سرمایه گذار و مجری این است که روند تولید کودهای ارگانیگ و بیولوژیک را سرعت ببخشد و نسبت به بومی‌سازی این کود‌ها اقدام کند. بومی سازی تولید کودهای ارگانیک و افزایش تولید برای جبران استفاده نکردن از کودهای شیمیایی به تولید هر چه بیشتر محصولات سالم کمک خواهد کرد.

همچنین این نماینده گفت: مقداری از مشکلات نیز مربوط به سم است که اثرات بد آن کمتر از کودهای شیمیایی نیست. در این زمینه نیز باید به سمت روش‌های بیولوژیک رفت؛ مدیریت مزارع و تنظیم زمان کشت. حتی می‌توان مقدار مصرف سموم را نیز کاهش داد.